Gas Cylinder Price:
आजच्या काळामध्ये या सिलेंडर हा प्रत्येक भारतीय कुटुंबाच्या रोजच्या जीवनातील एक अविभाज्य घटक बनला आहे. एलपीजी गॅस हा इंधनाचा प्रमुख स्रोत म्हणून मानला जातो. कारण घरगुती स्वयंपाकापासून तर व्यावसायिक वापरापर्यंत या इंधनाचा वापर केला जातो.
परंतु गेल्या काही वर्षांमध्ये गॅस सिलेंडरच्या वाढत्या किमतींमुळे सर्वसामान्य नागरिकांवर आर्थिक तणाव पडला आहे. या परिस्थितीमध्ये केंद्र सरकारने एक निर्णय घेतलेला आहे. गॅस सिलेंडरच्या किमती कमी करण्याचा निर्णय देशातील कोट्यावधी कुटुंबासाठी आनंदाची बातमी ठरेल.
व्यावसायिक वापराच्या गॅस सिलेंडरच्या किमतीही कमी करण्यात आल्या आहे. 19 किलोच्या सिलेंडरच्या किमतीत 200 रुपयांची कपात करण्यात आली असून त्याचा दर हा 1800 रुपयांवरून 1600 रुपयांपर्यंत कमी करण्यात आला आहे. त्याचबरोबर व्यावसायिक गॅसची सबसिडी ही 200 रुपयांवरून 300 रुपयांपर्यंत वाढवण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे छोटे व्यावसायिक हॉटेल चालक, चहा विक्रेते यांसारख्या छोट्या व्यवसाय करणाऱ्या लोकांना मोठा आर्थिक दिलासा दिला आहे.
Gas Cylinder Price चे विश्लेषण:
केंद्र सरकारने गॅस सिलेंडरच्या दरात केलेली कपात ही सर्व सामान्य जनतेसाठी एक महत्त्वाची बातमी ठरू शकते. घरगुती वापरासाठी असलेल्या 14.2 किलो सिलेंडरच्या किमतीत 100 रुपयांची कपात केली आहे. आधी गॅस सिलेंडर 1100 रुपये होता आता तो 1000 रुपयांना उपलब्ध होणार आहे. 100 रुपये फरक हजारी किंचित वाटत असला तरी महिन्याच्या शेवटी बचत होणारे या 100 रुपयांचा सर्वसामान्य कुटुंबाच्या आर्थिक नियोजनावर सकारात्मक प्रभाव पडणार आहे.
खास करून सरकारच्या उज्वला योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या सबसिडीमध्येही वाढ करण्यात आली आहे. सबसिडी आधी ₹200 भेटत होती परंतु आता 300 रुपयांपर्यंत वाढवण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे उज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांना गॅस सिलेंडर केवळ 800 रुपयांना मिळेल. सरकारच्या निर्णयामुळे गरीब कुटुंबामध्ये एक सकारात्मक परिणाम होईल. या निर्णयामुळे सर्वाधिक फायदा ग्रामीण भागातील आणि कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबांना होणार आहे.
Gas Cylinder Price च्या दरकपाती मागील कारणे:
- गॅस सिलेंडरच्या किमतीत कपात करण्यामागे अनेक कारणे आहेत. सगळ्यात महत्त्वाचे कारण म्हणजे आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठे त कच्च्या तेलाच्या किमतीत झालेली घट. एलपीजी गॅस हा कच्च्या तेलाच्या शुद्धीकरण प्रक्रियेतून मिळतो, त्यामुळे जागतिक बाजारपेठेतील तेल किमती एलपीजी गॅस किमतींवर थेट परिणाम करतात. गेल्या काही महिन्यात बाजारपेठेत कच्च्या तेलाच्या किमती स्थिर राहिल्या त्यामुळे सरकारला गॅस सिलेंडरचे दर कमी करणे शक्य झाले आहे.
- आणि दुसरे महत्त्वाचे कारण म्हणजे सरकारची सामाजिक कल्याणकारी धोरणे. विशेष म्हणजे गरीब आणि मध्यमवर्गीय दुर्बळ कुटुंबांना इंधनपुरवठा करण्याच्या उद्देशाने सरकारने उज्वला योजनेअंतर्गत सबसिडी वाढवली आहे. यामुळे गरीब कुटुंबातील महिला या इंधनाचा वापर करतील आणि महिलांच्या आरोग्यावर होणारे दुष्परिणाम कमी मी होण्यास मदत होईल. हाच या निर्णया मागचा हेतू आहे.
- आणि तिसरे महत्त्वाचे कारण म्हणजे देशामधील अर्थव्यवस्थेला चालना देणे. गॅस सिलेंडरच्या किमती कमी झाल्यामुळे व्यवसायिकांचा खर्च कमी होईल आणि थेट फायदा त्यांच्या उपभोक्त्यांना होईल. या व्यतिरिक्त महागाई दर नियंत्रणात ठेवण्यासाठी हा निर्णय महत्वपूर्ण ठरेल.
Gas Cylinder Price च्या दर कपातीचे सामाजिक आर्थिक परिणाम:
गॅस सिलेंडरच्या किमतीत झालेल्या कपातीमुळे सामाजिक आर्थिक परिणाम होणार आहेत. त्यामध्ये सर्वात महत्त्वाचा परिणाम म्हणजे सर्वसामान्य कुटुंबातील खर्चात होणारी बचत. एका कुटुंबाला वर्षभरात 12 सिलेंडर वापरावे लागतात त्यामुळे वार्षिक त्यांची 1200 रुपयांची बचत होईल.त्याचबरोबर जे लाभार्थी उज्वला योजनेचे आहेत त्यांना वार्षिक बचत 3600 रुपयांपर्यंत असू शकते.
दर कपाती मधील सामाजिक आर्थिक परिणाम मधील दुसरा महत्त्वाचा परिणाम म्हणजे अस्वच्छ इंधनाच्या वापरात होणारी घट. गॅस सिलेंडरचे दर कमी केल्यामुळे ग्रामीण भागातील अनेक कुटुंबे लाकूड कोळसा यांसारख्या प्रदूषित इंधना ऐवजी एलपीजी गॅस चा वापर करू लागतील. याचा सकारात्मक परिणाम म्हणजे महिलांचे आरोग्य सुधारेल.
या दर कपातीमुळे महत्त्वाचा तिसरा परिणाम म्हणजे व्यवसाय क्षेत्रात होणारी बचत आहे. हॉटेल, रेस्टॉरंट, ढाबे यांमधील इंधन खर्च कमी होईल. व त्याचा फायदा ग्राहक घेऊ शकतील.
यामधील चौथा महत्त्वाचा परिणाम म्हणजे गॅस वितरण व्यवस्थेत सुधारणा होईल. गॅस सिलेंडरच्या वाढत्या मागणीमुळे गॅस वितरण कंपन्यांना त्यांची सेवा अधिक कार्यक्षम करावी लागेल ज्यामुळे ग्राहकांना अधिक चांगली सेवा मिळू शकेल.
गॅस सिलेंडर सुरक्षित वापरण्यासाठी महत्त्वाच्या काही सूचना:
गॅस सिलेंडरच्या सुरक्षित वापरासाठी काही महत्त्वपूर्ण सूचना लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे:
- गॅस सिलेंडर, रेगुलेटर, स्टो आणि पाईप नेहमी आयएसआय मार्क असलेलेच वापरा.
- गॅस पाईप आणि कनेक्शनची नियमित तपासणी करा. कोणत्याही प्रकारची गळती आढळल्यास तात्काळ दुरुस्ती करून पाईप बदला.
- गॅस वापरताना खोलीत हवा खेळती असणे आवश्यक आहे. बंद खोलीत गॅस वापरू नका.
- गॅस गळती ची लक्षणे लवकर ओळखा व गळती आढळून आल्यास खिडक्या उघडा व मेन स्विच बंद करा.
- गॅस सिलेंडर नेहमी उभ्या स्थितीत ठेवा. सिलेंडर आडवे करू नका.
- लहान मुलांपासून सिलेंडर दूर ठेवा.
गॅस वाचवण्यासाठी काही सूचना:
- डाळ, भात शिजवण्यासाठी कुकरचा वापर करा. यामुळे गॅसची बचत होते व अन्न लवकर शिजते.
- स्वयंपाक करताना भांड्यांना योग्य आकाराचे झाकण वापरा. यामुळे उष्णता भांड्यात राहते आणि गॅस कमी लागतो.
- गॅस बर्नर आणि भांडी नेहमी स्वच्छ करा अस्वच्छ बर्नर मुळे गॅस जास्त जळतो.
- स्वयंपाक करण्यापूर्वी सर्व भाज्या मसाले आधीच तयार करून ठेवा त्यामुळे गॅस जास्त वेळ चालू ठेवावा लागत नाही.